Mondriaan zijn leven en werk tot 1908

Piet Cornelis Mondriaan werd geboren op 7 maart 1872. Zijn vader was hoofd van een christelijke lagere school in Amersfoort. Toen Piet opgroeide bestond er nog geen leerplicht. Het hing vooral van het inkomen van de ouders af of kinderen naar school gingen. De vader van Piet kwam uit een kunstzinnig milieu. Er werd thuis geschilderd en muziek gemaakt. Het was dus vanzelfsprekend dat Piet en zijn drie broertjes en zusjes een goede opleiding kregen. De vader van Piet maakte op school en thuis mooie tekeningen van paarden, boerenknechten en ridders.
Al vroeg bleek dat Piet veel talent had voor tekenen. Hij kreeg zijn eerste tekenlessen van zijn vader.
Ze trokken er vaak samen op uit om schetsen te maken. Oom Frits ging ook vaak mee. Oom Frits had een pruikenwinkel in Den Haag, maar ging liever schilderen. Hij was zonder opleiding toch een succesvolle schilder. Terwijl andere kinderen van zijn leeftijd aan het spelen waren of moesten helpen op het land, hield piet zich bezig met de wereld van de schilderkunst. Thuis werd een van slaapkamers omgebouwd tot atelier.

Piet wilde niets liever dan kunstenaar worden. De vader van Piet vond dat hij zelf zijn brood moest kunnen verdienen, het liefst als onderwijzer. De oplossing was dat Piet voor tekenleraar ging studeren. In 1892 besloot Piet dat hij toch kunstenaar wilde worden. En het liefst wilde hij naar de Rijksacademie voor Beeldende kunsten in Amsterdam. Maar er was geen geld voor zo’n dure studie. En er bestonden toen nog geen beurzen van de overheid. Oom Frits zocht en vond financiële steun, waarschijnlijk van een rijke Haagse familie. Piet kreeg een studiebedrag van 100 gulden. Dat was in die tijd een heel groot bedrag. Toen Piet 20 was verhuisde hij naar Amsterdam. Daar volgde hij twee jaar lang de dagopleiding, daarna nog drie jaar avondcursussen. Zo kon hij overdag portretten schilderen en lesgeven om wat geld te verdienen.
Piet werd lid van een kunstenaarsvereniging. Deze vereniging organiseerde elk jaar een expositie met het werk van alle leden. Piet was in die tijd vooral bezig met het schilderen van landschappen met bomen, een boerderij of wat vee. In 1904 vertrok hij voor een jaar het Brabantse Uden. Hier kon hij rustig nadenken over wat hij verder wilde met zijn leven als kunstenaar. Daarna keerde hij weer terug naar Amsterdam. Aan het werk uit die tijd is te zien dat Piet de belangrijkste vormen ging benadrukken door details weg te laten. Hij gaf steeds meer aandacht aan het licht in zijn schilderijen. Piet vond licht een levenskracht die hij zichtbaar wilde maken in zijn schilderijen. Daarom maakte hij vaak landschappen waarin je een zonsondergang ziet of maanlicht. Piet ging uit van wat hij zag, maar speelde ook met de gevoelswaarde van kleuren. In 1907 schilderde Piet ‘de rode wolk’. Het landschap staat in het teken van de rode wolk.

Piet veranderde zijn kleur gebruik bewust. Hij kende de schilderijen van Vincent van Gogh. En hij was ook op de hoogte van het werk van de Franse Fauvisten. Zij zetten pure kleuren naast elkaar.
De meeste mensen die de schilderijen van Piet zagen waren geschokt. De psychiater Frederik van Eeden noemde zijn schilderijen typische ziekte beelden. Maar de schrijver Israel Querido vond dat Piet het geheim van de kleuren beter begreep dan wie dan ook.

Een van de beroemdste schilders aan het begin van deze eeuw was Jan Toorop. Van 1897 werkte hij zomers graag in Domburg. Hij hield ervan kunstenaars bij elkaar te brengen. Al snel kwamen bevriende kunstenaars hem daar opzoeken. Net als hij, waren ze onder de indruk van de mooie natuur, het strand, en de landschappen. Een van de kunstenaars die door Toorop naar Domburg kwam was Piet Mondriaan. In september 1908 kwam hij er voor het eerst. Piet liep graag met zijn schetsboekje lang het strand en door de duinen. Tegen zonsondergang zat hij op het hoogste duin en keek naar het veranderende licht op zee. Piet hield van Domburg. Van het licht en de sfeer op de landschappen. Domburg had een grote aantrekkingskracht op Piet en op andere kunstenaars.
Er kwamen in de zomer vooral welgestelde families naar Domburg om gebruik te maken van het strand. De meeste mensen in Domburg werkte op het land. Rond 1900 kwamen er steeds meer badgasten. Dit bezorgde de Domburgers extra inkomsten, en dat konden ze goed gebruiken. De Domburgers die grote huizen hadden verhuurde hun huis in de zomer aan badgasten. De bewoners verhuisde dan naar het achterhuis of de schuur. Of de rijke families bouwde grote villa’s die alleen in de zomer bewoond werden. Maar er werden voor de gasten ook hotels gebouwd zoals het Badhotel.

In de kunstenaarskringen was Jan Toorop de centrale figuur. Toorop had enige jaren in Brussel gewoond en was daar lid van Les Vingt, een kunstenaarsgroep. Op deze tentoonstellingen waren de nieuwste ontwikkelingen uit Parijs te zien. Toorop was de schakel tussen Brussel en Amsterdam.
Toorop was een van de eerste die inzag, dat Vincent van Gogh een grote kunstenaar was. In Domburg schilderde Toorop landschappen die opgebouwd waren uit heldere kleuren. Hij bouwde schildrijen op uit ontelbare losse stippen of strepen van onvermengde kleuren. Zijn methode heet pointillisme.


Toorop was naar Domburg gekomen op uitnodiging van Mies Elout. Zij had les van Toorop gekregen op de Haagse academie. Ze was getrouwd met de directeur van de Domburgse Zeeinrichting.
Het atelier van Mies Elout was een van de plaatsen in Domburg waar de kunstenaar elkaar ontmoeten. Ook Piet Mondriaan kwam daar. Hij was meestal wat stil en zat in een hoekje te luisteren. Het gesprek ging vaak over elkaar werk maar ook over god. De mensen vonden het werk van Toorop erg mooi. Wat Piet maakte was heel anders. De meeste mensen begrepen het niet. Maar Piet trok zich niks aan, aan de mening van anderen.

Piet hield zich in Domburg vooral bezig met het tekenen van bomen. Hij ging van boomgroepen naar alleenstaande bomen. Zijn kleur gebruik veranderde door Toorop en de exposities die hij in Amsterdam bezocht. Hij liet zijn kleuren soms bepalen door wat hij zag of voelde. Maar steeds schilderde hij vanuit een idee. Piet liet de natuurlijke kleur los en ging over in zuivere kleuren.
Voor de rode boom koos Piet expressieve kleuren.